25/5/2015, Ομιλία Δημάρχου Ρεθύμνου στη βιβλιοπαρουσίαση "ΕΝΑ" του Πασχάλη Λαμπαρδή

Κυρίες και Κύριοι

Αγαπητοί Φίλοι

 

Με χαρά δέχθηκα την πρόσκληση του αγαπητού Πασχάλη Λαμπαρδή να καταθέσω τις σκέψεις μου για το νέο του πνευματικό πόνημα. Η πρόκληση να επιχειρήσει κανείς να παρουσιάσει ένα λογοτεχνικό βιβλίο χωρίς ο ίδιος να έχει την ιδιότητα του φιλολόγου ή εν πάση περιπτώσει του βιβλιοκριτικού, είναι ενδιαφέρουσα ως εγχείρημα.

 

Την αποδέχθηκα λοιπόν, υποθέτοντας ότι ο συγγραφέας με επέλεξε γι’ αυτή την τιμή, επειδή λόγω των ιδιοτήτων μου ως νομικού και πολιτικού εν ευρεία έννοια, και ως εκ τούτου λόγω της πολύχρονης και καθημερινής συνδιαλλαγής μου με θύτες και θύματα, με πολίτες, με το δικαστικό, το σωφρονιστικό και το πολιτικό σύστημα, θα είμαι σε θέση να καταθέσω τη δική μου ματιά πάνω στο έργο του. Από τη δική μου πλευρά, θα προσπαθήσω, σε συνεργασία μαζί του, να αναδείξω την ποιότητα του συλλογισμού του.

 

Λίγα λόγια για το συγγραφέα…

 

Αποφεύγοντας, όσο αυτό είναι εφικτό, την αποκάλυψη των μυστικών του βιβλίου, θα επιχειρήσω να σας μεταφέρω τις πρωτότυπες ιδέες του συγγραφέα, εστιάζοντας στην ικανότητά του να παρακινεί το ενδιαφέρον μας , σε δύο επίπεδα: αφενός, στον τρόπο που εξελίσσεται η ιστορία, δηλαδή στις ανατρεπτικές εναλλαγές των καταστάσεων και, αφετέρου, στη διαπλοκή και εμβάθυνσή των χαρακτήρων των ηρώων, οι οποίοι παλεύοντας με τους προσωπικούς τους δαίμονες, πετυχαίνουν την αυτοβελτίωσή τους παρασύροντας κι εμάς τους αναγνώστες στην προσπάθεια βελτίωσης του εαυτού μας.

 

Αυτή η ευφυής απόπειρα του συγγραφέα, είναι επιτυχής. Το αντιλαμβανόμαστε ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου του, το οποίο μας αφήνει μια αίσθηση πληρότητας και προσωπικής ολοκλήρωσης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε.

 

Ο ίδιος, όντας ευαίσθητος ως άνθρωπος, διαθέτει και την επιστημονική επάρκεια ως ψυχολόγος αλλά και την εμπειρία από την άσκηση του επαγγέλματός του, για να κάνει ουσιαστικές καταδύσεις στην ανθρώπινη ψυχή, να την ιχνηλατεί και να αποκρυπτογραφεί τις ανάγκες της, τολμώντας θαρραλέες απομυθοποιήσεις και οικοδομώντας στέρεες διαδρομές αυτολύτρωσης. Με λύσεις, που φαντάζουν σε όλους μας αυτονόητες όταν τις συζητάμε θεωρητικά, αλλά δυσκολευόμαστε να τις ενσαρκώσουμε στις καθημερινές μας πρακτικές διαχείρισης της ζωής και των επιλογών μας.

 

Λίγα λόγια για το βιβλίο…

 

Ο Πασχάλης Λαμπαρδής, μας καταθέτει απόψε ένα πολύ καλό βιβλίο. Το “ΕΝΑ” λοιπόν, συγκαταλέγεται στα βιβλία που συνδιαλέγονται αδιαμεσολάβητα με την ανθρώπινη ψυχή χωρίς να απαιτούν από τον αναγνώστη εξειδικευμένη γνώση παρά μόνον μια καθαρή ματιά και μια σκέψη πρόθυμη να ταξιδέψει.

Η γλώσσα γραφής του, απλή και κατανοητή, αξιοποιεί με μαεστρία τις απίστευτες δυνατότητες της ελληνικής γλώσσας, προσφέροντας στον αναγνώστη μια αβασάνιστη εμπειρία ανάγνωσης. Γι αυτό και διαβάζεται απνευστί.

 

Η πλοκή, εξελίσσεται με αρμονικούς ρυθμούς, αποφεύγοντας έντεχνα να ταλαιπωρήσει τον αναγνώστη με αιφνίδιες εναλλαγές χάριν αιφνιδιασμού, χωρίς όμως να υστερεί σε δράση και συγκινητικές ανατροπές.

 

Η ιστορία εξελίσσεται σ' ένα σφιχτό καμβά δεσμών ανάμεσα σε μια εξαιρετική ποικιλία ανθρώπινων χαρακτήρων. Kαθημερινοί, ιδιαίτεροι, άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών, πεποιθήσεων και συνηθειών, μικροί ήρωες της διπλανής πόρτας, της ίδιας μας της ζωής, πρωταγωνιστές άλλοτε του περιθωρίου κι άλλοτε της επιστήμης και της τέχνης, φορείς όμως όλοι της ίδιας ανάγκης για αγάπη και αποδοχή.

 

Ένα δυνατός έρωτας, μια απαγωγή, μια καταδίκη, πολιτικές ίντριγκες, εμπλοκή καταστάσεων και μια συνεχής διαπλοκή χαρακτήρων με δυναμικούς διαλόγους που μας παρασέρνουν αναπόφευκτα σε ατομική εμβάθυνση μέσα από τις εναλλασσόμενες ταυτίσεις μας με τους πρωταγωνιστές.

 

Ένα πυκνό βιβλίο που διατρέχει την κοινωνική, οικονομική, δικαστική και ηθική πραγματικότητα, χωρίς να κουράζει ούτε λεπτό. Μέσα απ' τις σελίδες του, όλοι μας γινόμαστε ενίοτε δικαστές, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, ψυχολόγοι, σωφρονιστικοί υπάλληλοι, νέοι που αντιτάσσουν τη δύναμη της αγάπης και την πίστη στη ζωή έναντι της αδικίας και της κακοτυχίας.

Συμπάσχουμε, συμπαραστεκόμαστε, συμμεριζόμαστε τα όνειρά των πρωταγωνιστών, μοιραζόμαστε τις αγωνίες τους, ανακουφιζόμαστε με την κάθε μικρή ή μεγάλη νίκη τους γιατί κάθε φορά συνιστά το επιστέγασμα της επικράτησης του δίκαιου και του σωστού.

Αυτή η αυθόρμητη εναλλαγή ρόλων και συναισθημάτων είναι από τα στοιχεία που κάνουν το συγκεκριμένο βιβλίο συναρπαστικό.

Ας δούμε όμως μαζί τα επιμέρους χαρακτηριστικά του, τα οποία δικαιώνουν την καλή φήμη του συγγραφέα του.

 

Ανθρώπινες σχέσεις

 

Το βιβλίο αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων προτείνοντας, απλούς στην εφαρμογή αλλά ζωτικούς στην ουσία τους, τρόπους υπέρβασης αυτών των δυσκολιών που επιφέρει αυτή η πολυπλοκότητα. Ευφυώς επικαλείται αυτονόητες αρχές, οι οποίες παρότι ακούγονται κοινότυπες αποδεικνύεται ότι ενώ τις χρησιμοποιούμε στις προφορικές μας συζητήσεις ελάχιστα συνειδητοποιούμε τη δύναμη του περιεχομένου τους :

 

Η ζωή είναι ένας μαραθώνιος και δεν ξεκινούν όλοι από την ίδια αφετηρία”.

 “Άτομα με κοινά βιώματα, έλκονται μεταξύ τους”

 “Το φταίξιμο δεν είναι ποτέ μόνο ατομική υπόθεση αλλά και συστημικό”.

 “Πόσο σημαντικό είναι να μπορεί κανείς να δει τη δική του αλήθεια, αλλά και την αλήθεια του άλλου, που είναι εξίσου σημαντική”.

 « Εσύ να κάνεις ό,τι είναι καλύτερο για σένα, χωρίς να σταθείς στο γιατί. Είναι ψευδαίσθηση να νομίζουμε πως έχουμε τον απόλυτο έλεγχο στη ζωή μας. Γιατί δεν κινούμε μόνοι μας τα νήματα, υπάρχουν χιλιάδες άλλοι παράγοντες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους”.

“Θέλουμε δε θέλουμε όλοι αλληλεπιδρούμε μέσα σ’ ένα σύστημα”

 

Μέσα σε λίγες γραμμές λοιπόν, συνειδητοποιούμε τη σημασία του βιωματικού φορτίου στην εξέλιξη του ανθρώπου, τα διαφορετικά εφόδια με τα οποία εξοπλίζεται ένα παιδί από τη γέννησή του και το βαθμό που αυτή ακριβώς η διαφορετική αφετηρία καθορίζει το μέγεθος της προσπάθειας που πρέπει να καταβάλλουμε σε σχέση με άλλους περισσότερο ευνοημένους συνανθρώπους μας.

 

Ένα ηχηρό μήνυμα με πολλούς αποδέκτες. Πρωτίστως τους γονείς που είναι οι πρώτοι και σημαντικότεροι καθοδηγητές της ζωής μας, αλλά και τους δασκάλους που δεν πρέπει να ξεχνούν πως η συγκεκριμένη συμπεριφορά ενός παιδιού εκπορεύεται από ένα εσωτερικό υπόβαθρο που οφείλουν να το γνωρίσουν σε συνεργασία με τους γονείς. Αποδέκτες όμως είμαστε κι όλοι εμείς οι ενήλικες που κατακρίνουμε εύκολα, περιθωριοποιούμε αβασάνιστα και τοποθετούμε ανθρώπινες υπάρξεις σε βολικά ερμηνευτικά κουτάκια, ξεχνώντας πως όλοι είμαστε αλληλεπιδρώντα μέρη του ίδιου συστήματος. Συχνά μάλιστα συντηρούμε την ψευδαίσθηση ότι είμαστε παντοδύναμοι κυρίαρχοι της ζωής μας.

 

Αυτή την αλληλεξάρτηση και συνάμα την επιρροή που ασκεί ο ένας στον άλλο μας τονίζει με κάθε ευκαιρία ο συγγραφέας σε φράσεις όπως:

 

«Oτον κάποιος αποφασίζει να κάνει το πρώτο βήμα για να βρει τον εαυτό του, στην πορεία διαπιστώνει ότι δεν αλλάζει μόνο ο ίδιος αλλά και οι άλλοι γύρω του.»

 

Το αν αυτή η επιρροή είναι θετική η αρνητική εναπόκειται στη δική μας δύναμη και θέληση. Για να καταφέρουμε όμως να εξελιχθούμε προσωπικά και να αφήσουμε το δικό μας θετικό στίγμα στη ζωή των συνανθρώπων μας, θα πρέπει ν’ αποκτήσουμε αυτογνωσία. Η οποία με τη σειρά της συνεπάγεται αυτοκριτική, ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης, συμφιλίωση με τα λάθη μας, διαχείριση των φόβων μας, αποδοχή των λαθών μας και του εαυτού μας και κατ’ επέκταση εμπιστοσύνη και αποδοχή των άλλων.

Ας περιδιαβούμε λοιπόν με τη βοήθεια του φιλοξενούμενου μας συγγραφέα τα φαινομενικά δύσβατα μονοπάτια της ψυχής.

 

Αυτογνωσία

Διαβάζουμε λοιπόν στο ΕΝΑ:

 

Kάθε μέρα ακούμε μέσα μας ένα αδιάλειπτο διάλογο. Κάποιες φορές μιλάει το θύμα, που φορτώνει τις ευθύνες στους άλλους και άλλοτε μιλάει ο κριτής, που στήνει σχεδόν τους πάντες στον τοίχο για το παραμικρό, ακόμη και τον εαυτό του κι άλλοτε μιλάει η λογική. Όλες αυτές οι φωνές εναλλάσσονται κάθε τόσο στον εσωτερικό μας διάλογο….Το αντίδοτο σε αυτή την περίπτωση είναι να μην ταυτιζόμαστε με όλα αυτά τα παιχνίδια του νου. Ο κεντρικός μας εαυτός είναι το στίγμα μας στο χάρτη…"

 

Πώς όμως θα καταφέρουμε να εντοπίσουμε τον κεντρικό μας εαυτό; Δεν είναι εύκολο να βουτήξει κανείς στα βαθιά νερά του ψυχισμού του και μέσα απ' αυτό το συνονθύλευμα εμπειριών, βιωμάτων και συναισθημάτων να επιτρέψει στην αλήθεια του ν' αναδυθεί. Κι όμως υπάρχει τρόπος και δεν είναι τόσο δύσκολος όσο νομίζουμε όπως μας προτείνει ο συγγραφέας :

 

Την έστρεψε στην παρατήρηση, ν’ αναγνωρίζει και να αξιολογεί τις σκέψεις της. Στη συνέχεια της έμαθε να ξεχωρίζει τις φωνές του εσωτερικού της διαλόγου. Τη φωνή του θύματος, να νιώθει δηλαδή συνέχεια αδικημένη , του κριτή, να επικρίνει τους άλλους ή τον εαυτό της και της λογικής, που εξελίσσει τον άνθρωπο. …Και μόνο να καταλαβαίνεις ποιος μιλάει μέσα σου, έχεις ισχύ. …Όταν δώσεις λόγο στη λογική κι αρχίσεις ν’ ακούς τη φωνή της, τότε θ’ αρχίσεις να συνθέτεις πληροφορίες, να δημιουργείς έμπνευση και να ιδέες για να προχωρήσεις”.

 

Προσωπική ευθύνη και αυτοκριτική

 

Θα μου πείτε, πόσο εύκολο είναι, όταν καλούμαστε να διαχειριστούμε κρίσεις και ανατροπές στη ζωή μας, να βρούμε την ψυχραιμία και ν' ακούσουμε τη φωνή της λογικής;

Η αυτοκριτκή και η ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης σε ότι αφορά τις επιλογές μας αλλά και τα συναισθήματά μας είναι το σημαντικότερο βήμα.

 

Το ευκολότερο είναι να τεκμηριώνουμε τη δυστυχία και τα αδιέξοδά μας με προφάσεις.

 

Όπως λέει ο συγγραφέας :

 “Η μαυρίλα της ψυχής είναι ηδονική. Το βούλιαγμα δεν απαιτεί προσπάθεια. Όταν είσαι σε αυτή την κατάσταση δεν έχεις ευθύνες ούτε θέλεις να βρεις κάποια λύση, γιατί η λύση έχει ευθύνη.”

 

“Ήθελε κάποιον να τη συμπονέσει, να τη λυπηθεί και να της πει πόσο δίκιο έχει. Μια φράση που λένε όσοι δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους αφού επαναπαύονται στην παθητικότητα που κλέβει ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε, τον αυτοσεβασμό.”

 

“Όσοι δεχτούν ότι η ζωή είναι άδικη, δύσκολη και σκληρή και παρ όλα αυτά κοιτάνε μπροστά αυτοί λέγονται δυνατοί ..Από τα λάθη αποκτούμε τη μεγαλύτερη εμπειρία: τη μεταγνώση.

 

Το παυσίπονο της εποχής μας είναι να δράσουμε θετικά.”

 

“Κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί από τον εαυτό του . Ο κριτής που έχουμε μέσα μας είναι πιο σκληρός απ’ όλους “

 

Είναι αλήθεια αγαπητοί φίλοι. Οι μεγαλύτερες συγκρούσεις νομίζω είναι με τον ίδιο μας τον εαυτό. Πόσες φορές δεν έχουμε όλοι επιδοθεί σ' ένα εσωτερικό διάλογο προκειμένου ν' αποκρυπτογραφήσουμε τα βαθύτερα συναισθήματα μας και να ερμηνεύσουμε αυτό που μας συμβαίνει και το ρόλο μας στην εξέλιξη του;

 

Πόσες φορές δεν επιρρίπτουμε την ευθύνη των δεινών μας στο διπλανό μας ή σε απρόσωπους θεσμούς, σπέρνοντας καταδίκες προκειμένου να μεταθέσουμε μερίδιο ή και ολάκερο το βάρος των δικών μας λαθών σε άλλους; Όλοι έχουμε μπει σε αυτό τον πειρασμό ακόμη και οι πιο συνειδητοποιημένοι.

 

Γιατί απλούσταστα δεν έχουμε συμφιλιωθεί με τα λάθη μας. Δεν έχουμε αποδεχθεί το δικαίωμα στο λάθος αρκεί να το αναγνωρίσουμε στη συνέχεια και να γίνουμε ωριμότεροι από την επίγνωσή του.

 

Αποδοχή των λαθών – Διαχείριση του φόβου

 

Στις σελίδες του βιβλίου, το οποίο αποτελεί την αφορμή για την αποψινή μας συνάντηση , ξεδιπλώνεται με ενάργεια αυτή η άποψη. Επιτρέψτε μου να σας μεταφέρω αυτούσια κάποια αποσπάσματα:

 

Δεν φταίξαμε γιατί δεν γνωρίζαμε πως αγκαλιάζοντας και το μαύρο μας κομμάτι, αυτό που όλοι έχουμε μέσα μας, δημιουργούμε αυτόματα ανακωχή στον άνισο πόλεμο που έχει κηρύξει το μυαλό μας. Όλα εκεί γίνονται, στο νου, που αντίστοιχα λειτουργεί και ως μέσον για να εξιλεωθούμε.”

 

Κανείς δεν φταίει για τα λάθη που έκανε στη ζωή του, γιατί όλα αυτά τα λάθη που κάνατε απλώς δείχνουν το δείκτη της άγνοιας μας. Ο,τι ξέρατε κάνατε στη ζωή σας…

“ Όταν είσαι στην αγνωμοσύνη δεν ευθύνεσαι και τόσο για τις πράξεις σου. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους είπε ποτέ κανείς ότι σκοπός της ζωής μας είναι να εξελισσόμαστε προς το καλύτερο.”

 

Η αυτοκαταδίκη ήταν ένα από τα αίτια της συναισθηματικής του διαταραχής.

Για να λυτρωθείς πρέπει να πετάς όλο και πιο πολύ από πάνω σου τις ενοχές . Και θα το καταφέρεις όταν θα μπορείς να συγκεντρώνεσαι στον εαυτό σου και όταν θα αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου είτε θετικά είτε αρνητικά. Έτσι θ’ αντιλαμβάνεσαι και τι είναι σημαντικό για σένα. Ποια είναι η ουσία των πραγμάτων”

 

Σε αυτή την εποχή της υπερανάλυσης για το μόνο πράγμα που δεν βρίσκουμε χρόνο είναι η δράση. Εκεί δλδ που βρίσκεται η ουσία και η δύναμη για να βγούμε από το πτωτικό σύστημα της ακινησίας. Για να μπω στη δράση χρειάζεται πρώτα να καταλάβω που βρίσκομαι. Αν βρω το στίγμα μου στο χάρτη, θα βρω και τον τρόπο να κάνω ένα βήμα μπροστά. …Είμαστε αυτό που μας έμαθαν οι άλλοι.”

 

Διαβάζοντας αυτές τις γραμμές ίσως μας προβληματίσει η ευκολία της απενοχοποίησης που μας προτείνει ο συγγραφέας. Αφού λοιπόν φταίνε οι άλλοι γιατί “έτσι μας έμαθαν”, η δική μας ευθύνη που έγκειται; Με τρόπο αριστοτεχνικό, ο συγγραφέας μας παίρνει από το χέρι, μας φέρνει αντιμέτωπους με τους φόβους μας και μας και μας προτείνει μια ασφαλή διέξοδο:

 

Από μικροί είμαστε εξαρτημένοι από την επιβράβευση και το φόβο της τιμωρίας. Από το ένστικτο της επιβίωσης αναγκαστήκαμε ν αντιγράφουμε συμπεριφορές των δικών μας , στο περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσαμε, μόνο και μόνο για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Μάθαμε να παίζουμε 4 ρόλους : του θύματος, του επικριτή, του απόμακρου και του επιθετικού”

 

“Ο θυμός είναι καμουφλαρισμένος φόβος. Τον επιθετικό τον αφοπλίζεις ρωτώντας τον: τι φοβάσαι τώρα; “

 

“Το αντίδοτο του φόβου είναι η ελπίδα και βγαίνει το ίδιο παρορμητικά όπως και ο φόβος. Να αποδεχθείς ότι φοβάσαι, να ενισχύσεις την ελπίδα και τη πίστη ότι όλα θα πάνε καλά και να δίνεις το 100% των δυνατοτήτων σου για ν’ αλλάξεις την προσωπική σου κατάσταση”

 

Τα βήματα λοιπόν είναι ξεκάθαρα :Αποδοχή των λαθών μας , αποδοχή του ίδιου μας του εαυτού και πίστη στις δυνάμεις μας.

Άλλωστε όπως επισημαίνει και ο συγγραφέας :

 

Ο μόνος τρόπος για ν’ αλλάξει κανείς είναι ν’ αποδεχτεί αυτό που είναι και ό ,τι του συμβαίνει».

«Η απόφασή σου να ξυπνάς κάθε πρωί και να λες: σήμερα είναι μια ευκαιρία να γίνω καλύτερη , αρκεί για να δομήσει την προσωπικότητά σου»

 

«Δύο δυνάμεις υπάρχουν στη ζωή μας: της δημιουργίας και της καταστροφής. Δυστυχώς όμως πολλοί ακολουθούν τη δεύτερη γιατί αυτή δεν απαιτεί καμιά προσπάθεια απλώς αφήνεις τα ένστικτα σου να σε ρίξουν στις καταστροφικές επιλογές σου.»

 

«Τίποτα δεν χάνεται αν δεν το θέλουμε εμείς. Όταν οι άνθρωποι γνωρίσουν τι πραγματικά τους καθιστά ανήμπορους , τότε όλα είναι πιθανά. Λόγω της άγνοιας οι συνθήκες δεν καλυτερεύουν. Εκεί χάνεται όλη η ενέργεια που χρειάζεται ο καθένας για να επιβιώσει μέσα σ΄ αυτό το περιβάλλον αδικίας.

Όταν δεν πιστεύουμε στις δικές μας δυνάμεις χάνουμε και τη δυνατότητα ν’ αγωνιστούμε.»

 

Εμείς επιλέγουμε λοιπόν αν θα αγωνιστούμε ή αν θα αφεθούμε στην εύκολη επιλογή της αδράνειας. Όμως πείτε μου στ’ αλήθεια, ποιος από μας είναι ευτυχής μέσα στο τέλμα της απραξίας;

 

Αν αναλογιστούμε τις συνθήκες της σύγχρονης ζωής μας, ακόμη κι αν οι συγκυρίες μας καθιστούν επιρρεπείς στην παραίτηση, η δράση εμφανίζεται ως επιβεβλημένη επιλογή. Ως η μόνη επιλογή. Έστω και ως αντίδραση στα ερεθίσματα που δεχόμαστε μέσω της αλληλεπίδρασης μας με τους συνανθρώπους μας.

 

Η αξία της προσωπικής εξέλιξης

 

Είναι φυσική η ροπή μας προς τα εμπρός. Μόνο έτσι εξελισσόμαστε και υπερβαίνουμε τα στενά όρια της βιολογικής μας ύπαρξης.

Πολύ σωστά λοιπόν ο συγγραφέας διατηρεί σταθερό ενεργό το αίτημα της προσωπικής εξέλιξης:

 

«Το σημαντικότερο στο σχολείο της ζωής είναι η εξέλιξη. Να περνώ από τη μία τάξη στην επόμενη. Και όχι να κολλάω σ’ ένα ορισμένο σημείο και να λέω ότι φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από μένα. Και οι ενοχές μετά να σε χτυπούν αλλύπητα. Αυτό είναι σκλαβιά»

 

«Οι άνθρωποι είναι πολύ δύσκολο ν ‘αλλάξουν. Μπορούν όμως να εξελίσσονται. Να βελτιώνονται κι έχουν δικαίωμα να το κάνουν όσο ζουν».

 

Αυτό το δικαίωμα αγαπητοί μου οφείλουμε να το αξιοποιήσουμε όλοι. Έχουμε τη δύναμη να το κάνουμε.

Οι ίδιες οι λέξεις με το πολύτιμο συμβολικό φορτίο που κουβαλούν μπορούν να μας βοηθήσουν αν είμαστε διατεθειμένοι, καθ υπέρβαση του εγωϊσμού μας, να τις επιλέξουμε και να τις χρησιμοποιήσουμε την κατάλληλη στιγμή: « Οι 3 δυσκολότερες λέξεις που μπορεί να πει κάποιος είναι το : σ’ αγαπώ, σ’ ευχαριστώ και συγνώμη» Είναι σημαντικό να εκφράζεις τις 3 αυτές σημαντικές διαστάσεις γιατί όσο θα επικρίνεις τους άλλους, τόσο θα καθυστερείς τη δική σου εξέλιξη».

 

Οφείλουμε να μάθουμε να επικρίνουμε λιγότερο και να συγχωρούμε περισσότερο. Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει το πέρασμα μας απ όλα τα στάδια που προαναφέραμε. Την αυτογνωσία, την αυτοκριτκή την ανάληψη της προσωπικής ευθύνης, τη συμφιλίωση με το παρελθόν μας, την αποδοχή των λαθών μας. Πως άλλωστε θα καταφέρουμε να συνυπάρξουμε αρμονικά με τους διπλανούς μας αν δεν τα χουμε βρει με τον ίδιο μας τον εαυτό;

 

Αποδοχή του άλλου- Εμπιστοσύνη- Επιείκια

 

Ο Πασχάλης Λαμπαρδής επιμένει πως τα στάδια μιας σχέσης είναι α. Η Αναγνώριση, β. Η Δοκιμασία γ. Η Εμπιστοσύνη και η κατανόηση»

 

Μας λέει πως « Όσο δεν θα εμπιστεύεσαι τους άλλους, τόσο θα απομονώνεσαι ή θα κλείνεσαι στον εαυτό σου. Έτσι δεν θα μπορείς ν’ αναπτύσσεις καμιά από τις δεξιότητές σου»

 

«Πληγώνεσαι γιατί έχεις προσδοκίες. Όσο λιγότερες έχεις από τους ανθρώπους, τόσο πιο ισχυρός θα αισθάνεσαι και δεν θ απογοητεύεσαι εύκολα. Απογοητευόμαστε από τους άλλους γιατί θέλουμε να κάνουν ό,τι θα κάναμε εμείς στη θέση τους. Ο καθένας λειτουργεί με αυτά που χει μάθει.»

 

Αναγνώριση της διαφορετικότητας λοιπόν. Πόσες φορές στα αλήθεια δεν αξιώνουμε από τους άλλους να συμπεριφερθούν σύμφωνα με τις δικό μας τρόπο δράσης; Και πόσες άλλες δεν έχουμε προβάλλει στο πρόσωπο τους, τις δικές μας επιθυμίες, διεκδικώντας την ικανοποίηση τους; Το κάνουμε στα παιδιά μας, το απαιτούμε από τους συντρόφους μας, το θέτουμε ως κριτήριο στις φιλίες μας. Κι όταν βιώνουμε τη ματαίωση, την ερμηνεύουμε ως απόρριψη και οδηγούμαστε συνήθως σε ρήξη.

 

«Να καταδικάζεις την πράξη αλλά όχι τον ίδιο τον άνθρωπο. Γιατί καθένας κάνει ό,τι καλύτερο, σύμφωνα με τις καταχωρήσεις που έχει δεχθεί μέχρι σήμερα» διαβάζουμε στο βιβλίο . Και λίγο παρακάτω « Η επιείκεια είναι η κατανόηση των αιτιών του κακού»

 

Θέλει πολύ δουλειά αυτή η προτροπή. Όμως αξίζει τον κόπο αφού είναι ο πιο ασφαλής δρόμος για την προσωπική μας ελευθερία. Έτσι υποστηρίζει ο ψυχαναλυτής- ένας εκ των ηρώων του βιβλίου και δεν έχω κανένα λόγο να διαφωνήσω μαζί του.

 

« Η πραγματική συγχώρηση δεν έχει να κάνει μόνο με τη λογική. Η συγχώρηση είναι σαν ένα κλειδί που σου ανοίγει μία πόρτα στο δρόμο της κατανόησης. Όσο βαθαίνει η κατανόηση αρχίζεις να βλέπεις πως η συγχώρηση είναι μια πράξη ελευθερίας για σένα. Παίρνεις τις ευθύνες που σου αναλογούν και δεν καταδικάζεις τον εαυτό σου να πονά κάθε φορά που θα τον αδικούν».

 

Αποδοχή χωρίς όρους – Αισιοδοξία

 

Μια από τις σημαντικότερες αλήθειες που αναπηδούν αβίαστα στην ανάγνωση αυτού του βιβλίου και αφορά τη σχέση μας με τους άλλους είναι και τούτο:

 

Για μένα αυτό είναι το βλέμμα που αποδέχεται τον άλλο όπως είναι . Και τον ευχάριστο και το δυσάρεστο εαυτό, τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία. Περιέχει την αποδοχή χωρίς όρους. Είναι σαν το βλέμμα της μάνας που κοιτάζει με αγάπη το παιδί της. Και αυτό το θεραπευτικό βλέμμα πιστεύω ότι ψάχνει κάθε άνθρωπος σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, συνήθως μάταια»

 

Αυτή η μικρή, γεμάτη δύναμη και ένταση φράση «αποδοχή χωρίς όρους», συνιστά νομίζω το δομικό στοιχείο των ανθρωπίνων σχέσεων. Ας κάνουμε μια μικρή ενδοσκόπηση. Τι θέλουμε πραγματικά από τους άλλους; Αυτό δεν αποζητούμε; Να μας αποδεχθούν χωρίς ιδιοτέλεια χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς ευτελή κίνητρα. Ατόφια, αληθινά. Αν επιχειρούσαμε κι εμείς το ίδιο για τους άλλους, δεν θ’ άλλαζε ο κόσμος μας και κατ’ επέκταση κι η ίδια μας η ζωή;

 

Κάνουμε συχνά το λάθος να αναλύουμε πολύ τα πράγματα. Κι αυτό πιστέψτε με δεν είναι προνόμιο μόνον των γυναικών όπως αυτάρεσκα συχνά τους το αποδίδουμε. Είναι κοινό για όλους μας. Γι’ αυτό και συχνά βρισκόμαστε σε αδιέξοδα ή σε σύγχυση στις σχέσεις μας καις τις επιλογές μας. Για αυτό και βρήκα ενδιαφέρουσα την άποψη που συνάντησα στο βιβλίο :

 

« Όταν αναλύεις διεξοδικά όλα τα γεγονότα της ζωής σου, τότε διατρέχεις μεγάλο κίνδυνο ν’ απομακρυνθείς από την αλήθεια. Το μυστικό είναι ν’ απλοποιείς τα γεγονότα σα να τα βλέπεις από απόσταση, με τη ματιά του παρατηρητή κι όχι να τα κάνεις ακόμη πιο δύσκολα.»

 

Είναι χρήσιμο λοιπόν να βλέπουμε τα πράγματα αποστασιοποιημένα κάποιες φορές. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να εξισορροπήσουμε την ισχύ της λογικής με τη δύναμη του συναισθήματος.

 

Ακόμη πιο χρήσιμο, όμως, είναι να μην χάνουμε το κουράγιο μας. Να διαφυλάσσουμε την αισιοδοξία μας, ως την πιο ισχυρή μας άμυνα στις δυσάρεστες ανατροπές της ζωής.

 

«Να μάθουμε να παρακάμπτουμε κάθε τι κακό που περνάει απ’ τις σκέψεις μας και να στρεφόμαστε στο καλό. Να κάνουμε το μυαλό μας φίλο και όχι εχθρό»

 

«Ν’ αντλούμε χαρά από τα μικρά πράγματα της ζωής.

"Να βιώνουμε την κάθε μέρα μας με ευγνωμοσύνη. Έτσι αποκτάμε αισθητήρες στη χαρά.

«Να αποθηκεύουμε ομορφιά μέσα μας , αυτό μπορεί να λειτουργήσει και ας καύσιμη ύλη σε στιγμές έλλειψης»

 

Επίλογος

Με αυτές τις αισιόδοξες σκέψεις λοιπόν αγαπητοί φίλοι θα ήθελα να ολοκληρώσω την αναφορά στο βιβλίο ΕΝΑ.

 

Σε ότι με αφορά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι απόλαυσα την αναγνωστική μου αυτή εμπειρία αφού με τρόπο γόνιμο και αβασάνιστο μου προσέφερε μια γαλήνια και χρήσιμη απόδραση από την εξαιρετικά απαιτητική εργασιακή μου καθημερινότητα.

 

Είμαι βέβαιος ότι δεν θα αρκεστείτε σε μία μόνο ανάγνωση. Είναι από τα βιβλία εξάλλου που κάθε φορά έχουν να προσφέρουν και κάτι νέο στον αναγνώστη. Μια άλλη θεώρηση των σχέσεων, μια καθαρή ματιά στην ουσία τους, μια χρήσιμη συμβουλή για την προσωπική μας εξέλιξη, μια ζωτική επανεξέταση αυτού που θεωρούμε αυτονόητο, μια αναδόμηση σκέψεων, μια αναθεώρηση εμπειριών.

 

Σας οφείλω όμως μια διευκρίνιση για να μην αδικήσω το βιβλίο: Η επιμονή μου στην αναφορά ψυχολογικών κυρίως παραμέτρων της ιστορίας του βιβλίου, ήταν προσωπική μου επιλογή, για να αναδειχθεί ο πλούτος της σκέψης του συγγραφέα, χωρίς όμως να αποκαλύπτεται η πλοκή του μυθιστορήματος, η οποία όπως σας προανέφερα διαδραματίζεται σε πλήθος θεσμών, άρρηκτα συνδεδεμένων με τη ζωή μας.

 

Άλλωστε, δεν ήταν τις προθέσεις μου η ερμηνεία των πολλαπλών μηνυμάτων του βιβλίου. Κάτι τέτοιο άλλωστε θα συνεπάγονταν πολύωρη ανάλυση. Επιπλέον, ο τρόπος που ένας αναγνώστης προσεγγίζει το περιεχόμενο ενός βιβλίου είναι προσωπικός, υποκειμενικός και πολύπλευρος. Είναι κι αυτή μία από τις διαστάσεις στην οποία εδράζεται η μαγεία της ανάγνωσης.

 

Ελπίζοντας ότι κατάφερα να σας δώσω το στίγμα ενός υπέροχου βιβλίου και να ενεργοποιήσω τη δημιουργική σας περιέργεια για το περιεχόμενό του, θα ολοκληρώσω την αναφορά μου στο «ΕΝΑ».

 

Ευχαριστώ τον αγαπητό Πασχάλη Λαμπαρδή για την εμπιστοσύνη του στην κρίση μου αλλά κυρίως για την εξαιρετική αναγνωστική εμπειρία που μου επεφύλαξε και του εύχομαι να συνεχίσει με την ίδια περιπετειώδη έμπνευση, ανθρωπιστική διάθεση, ευαισθησία και συγγραφική ευπρέπεια να μας κάνει κοινωνούς των ωραίων σκέψεων του.

 

Ευχαριστώ το φιλόξενο Βιβλιοπωλείο Κλαψινάκης που σε πείσμα της εμπορευματοποίησης του ποιοτικού βιβλίου, το ανάγει σε αγαθό προσβάσιμο σε όλους, δίδοντας την ευκαιρία στους λάτρεις του να γνωρίσουν από κοντά και να συνομιλήσουν δημιουργικά με τους συγγραφείς του.

 

Ευχαριστώ και όλους εσάς για την υπομονή σας και την προτεραιότητα που δώσατε στην πνευματική σας καλλιέργεια έναντι άλλων επιλογών και υποχρεώσεων, τις οποίες είμαι βέβαιος ότι είχατε τούτη την ώρα.

Να είστε όλοι καλά.

 

29 Μαρτίου 2024
 (1353)
 (1349)
 (1351)
 (1352)
 (1347)
 (1346)
 (1121)
 (1329)
 (1339)
 (1281)
 (1342)
 (1348)
 (1345)
 (1344)
 (1343)
 (1335)
 (1337)
Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι (481)
 (1341)
 (1330)
 (1333)
city maps (1041)
 (1328)