Κυρίες και Κύριοι

Αγαπητοί συμπολίτες

Δεν υπάρχει νομίζω γωνιά της Ελλάδας ή σελίδα της Ιστορίας της που να μη φέρει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του Ελευθέριου Βενιζέλου σε όλους σχεδόν τους τομείς που άπτονται της εξέλιξης ενός λαού και ενός Έθνους: Τη Δικαιοσύνη, την Κοινωνία, την Πολιτική, τη Διπλωματία.

Ειδικά στη γενέτειρά του, την Κρήτη που τόσο αγάπησε και τόσο ωφέλησε, η συμβολή του στην ιστορική διαδρομή του νησιού μας ήταν τόσο καθοριστική ώστε δικαίως οι διοργανωτές της σημερινής Ημερίδας ενέταξαν την ειδική αυτή αναφορά στον Εθνάρχη μας, στις εργασίες της.

Η επαγγελματική του σταδιοδρομία ξεκίνησε εδώ στην Κρήτη. Η αρχική του ενασχόληση με τη δημοσιογραφία με το ψευδώνυμο «Λευκορείτης» ανέδειξε πολύ σύντομα τις επαναστατικές του θέσεις που επικεντρώνονταν στην ριζική ανατροπή των βαθιά ριζωμένων παραδόσεων και τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας της Κρήτης ως προϋπόθεση για την ένωση της Κρήτης με τη Μητέρα Ελλάδα.

Το επιτυχημένο κίνημα του Θερίσσου εδραίωσε τη φήμη του Βενιζέλου ως πρωτεργάτη του, τον καταξίωσε ως φορέα τολμηρών ιδεών και αποτελεσματικών πολιτικών μεθόδων. Οι Κρητικοί βρήκαν στο πρόσωπό του τον Ήρωα. Οι Έλληνες έναν ηγέτη που έμελλε να προσδιορίσει το μέλλον το δικό τους και των επερχόμενων γενεών.

Μελετώντας κανείς τη βιογραφία του, θα διαπιστώσει πλήθος κρίσιμων ιστορικών και πολιτικών συγκυριών, τις οποίες κλήθηκε να διαχειριστεί. Η ένοπλη εξέγερση του Ακρωτηρίου το 1897, η πολυπόθητη Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα που επισημοποιήθηκε το 1908 και το κίνημα στο Γουδί το 1909 - για να μην αναφερθούμε στις διπλωματικές συνθήκες που υπέγραψε - αποτέλεσαν ίσως τους σημαντικότερους σταθμούς που καθόρισαν την πολιτική σταδιοδρομία του και τον οδήγησαν από την Πρωθυπουργία της Κρητικής Πολιτείας στην Πρωθυπουργία της Ελλάδας.

Ας μου επιτραπεί η αναφορά σε μία επιλογή του, ενδεικτική της διορατικότητας του. Ένα μόλις χρόνο μετά την ανάληψη της Πρωθυπουργίας, ο επαναστατικός και συνάμα απρόβλεπτος Βενιζέλος εκπλήσσει τους πάντες αποτρέποντας, με ψυχραιμία, τη συμμετοχή Κρητών αντιπροσώπων στη Βουλή των Ελλήνων, οι οποίοι ωστόσο αγνοούσαν τους μακρόπνοους σχεδιασμούς του. Το νικηφόρο τέλος των Βαλκανικών Πολέμων βρίσκει τους Κρήτες να συμμετέχουν με αντιπροσώπους του στη Βουλή και την ελληνική σημαία να κυματίζει περήφανα στο Φρούριο Φουρκά των Χανίων.

Καθ όλη τη διάρκεια της ζωής του, εξάλλου, αποδείκνυε συνεχώς ότι μπορούσε να είναι συγχρόνως οραματιστής αλλά και πραγματιστής, φιλελεύθερος αλλά και σκεπτικιστής, επαναστάτης αλλά και συντηρητικός.

Δεν θα ήθελα να επεκταθώ σε περαιτέρω ιστορικές αναφορές στις οποίες θα προβούν ούτως ή άλλως σε λίγο οι καταξιωμένοι ομιλητές της σημερινής εκδήλωσης.

Άλλωστε αποτελεί κοινή παραδοχή πως είχαμε πράγματι την τύχη ως Έθνος , να γεννηθεί, να μεγαλώσει και να ασχοληθεί με τα κοινά σε μια πολυτάραχη και πολυκύμαντη περίοδο της Ιστορίας του Έθνους μας έναν άνθρωπος με τόσες ικανότητες και ψυχικά χαρίσματα όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ήταν τότε, που οι άνθρωποι, περισσότερο από ποτέ άλλοτε ίσως, είχαν απεγνωσμένα την ανάγκη ενός ηγέτη που θα τους ενέπνεε, που θα ανελάμβανε να σηκώσει το βάρος της ανασυγκρότησης, σε όλους τους τομείς, μιας χώρας που δεν πρόφταινε να βγει από ένα πόλεμο και ακολουθούσε άλλος. Κάποιον, που θα ανελάμβανε την ευθύνη της δικής τους ύπαρξης κι εκείνης των μελλοντικών γενεών.

Και είναι πραγματικά άξιες θαυμασμού η πνευματική συγκρότηση, η ευρυμάθεια, η ηθική ακεραιότητα, η διορατικότητα αυτού του άνδρα.

Άξιος μεταρρυθμιστής και εκσυγχρονιστής, γενναίος νομοθέτης, ικανός πολιτικός, εξαίρετος διπλωμάτης έκανε υπερβάσεις που ξεπερνούν τα ανθρώπινα μέτρα γι’ αυτό και στην εποχή του δεν εκτιμήθηκαν όπως του άξιζε.

Ένας αληθινός ηγέτης που είχε τη γνώση, τη σύνεση και την ψυχραιμία του οδήγησε τη χώρα μας στο Μέλλον. Αυτό το Μέλλον είναι το δικό μας σημερινό Παρόν. Και δε μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε για το ποιοτικό και ηθικό επίπεδο του πολιτικού συστήματος σήμερα; Ποιο είναι το πνευματικό και ηθικό διαμέτρημα των εκφραστών του στην εποχή που ζούμε, την πολυτάραχη, την εκρηκτική σε όλους τους τομείς; Μήπως και σήμερα δε χρειαζόμαστε περισσότερο ίσως από άλλοτε Ηγέτες όπως τον Ελευθέριο Βενιζέλο; Ή μήπως τελικά, αυτό που έχουμε ανάγκη, είναι η άγρια εισβολή στη ζωή μας κομματικών σχηματισμών και ιδεολογικών μορφωμάτων, που φέρουν εμφανή τη σφραγίδα του εγκληματία, σε κάθε τους παρέμβαση;

Σε τόσο σοβαρά ερωτήματα, δε χωρούν ρητορικές απαντήσεις. Προτού όμως επιχειρήσουμε να δώσουμε έστω κάποιες, με αντικειμενικότητα και ρεαλισμό, ας προηγηθεί η αυτοκριτική μας. Μόνον εάν ξεκαθαρίσουμε τι θέλουμε πραγματικά, ποιο είναι το προσωπικό μας όραμα για τον τόπο μας, το νησί μας, τη χώρα μας και εάν έχουμε τη δύναμη και τη θέληση να το πραγματοποιήσουμε, τότε θα έχουμε κάνει μια καλή αρχή.

Αναμφίβολα, θα μας βοηθήσει μια προσεκτικότερη ανάγνωση του συνολικού έργου του Ελευθέριου Βενιζέλου. Γιατί εκτός των άλλων, είναι διαχρονικό και, ως εκ τούτου, επίκαιρο. Κι ελπίζω πραγματικά κάποτε να είμαστε σε θέση να απαντήσουμε στα παραπάνω με συγκεκριμένα ανθρώπινα παραδείγματα.

Ευχαριστώ θερμά τους διοργανωτές της Ημερίδας και τους συγχαίρω για την οργανωτικότητα και μεθοδικότητα που επιδεικνύουν στο σύνολο των δράσεων τους. Ευχαριστώ πολύ τους εισηγητές μας που θα αναδείξουν την ιδιαίτερη σχέση του Εθνάρχη μας με το Ρέθυμνο. Ευχαριστώ πολύ και όλους εσάς τους συμπολίτες μας για τη στήριξη, το ενδιαφέρον σας ,τη συμμετοχή σας και την υπομονή σας.