Χρονολόγιο

 

Νεολιθική

 


Πρώτα ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας. Εποχική κατοίκηση στα σπήλαια Γερανίου, Ελενών και Ιδαίο άντρο.

 

 

Πρωτομινωική

 

Εντατική χρήση του σπηλαίου «Τρύπα του Σεντόνη» (των Ζωνιανών). Πρώτα ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας εκτός σπηλαίων, στα Γρίβιλα (μεταξύ Περάματος και Μελιδονίου). Οικιστικές εγκα­ταστάσεις στη θέση Πυργί (της Ελεύθερνας) και στο Χαμαλεύρι Ρε­θύμνου. Οικιστική εγκατάσταση στο Αποδούλου (Αμαρίου).

 

Μεσομινωική

 

Σπουδαία οικιστική εγκατάσταση ανακτορικού χαρακτήρα στο Μοναστηράκι (Αμαρίου). Ιερά κορυφής στο Βρύσινα, στο λόφο Κοράκια (Ατσιπάδων) και αλλού. Σημαντικός οικισμός στην πε­ριοχή Σταυρωμένου/Χαμαλευρίου. Τόπος λατρείας στο Κραναίο άντρο (Πατσού) και στο σπήλαιο Μελιδονίου. Ίχνη κατοίκησης στην κοιλάδα Αγίου Βασιλείου (θέση Κοστίλη). Εκτεταμένος οικι­σμός στους πέρα Γαληνούς, ανατολικά των Σισών.

 

Υστερομινωική

 

 

Ευνοϊκότερες συνθήκες ανάπτυξης. Εκτεταμένος οικισμός στη Ζώμινθο (Ανωγείων). Τάφοι στην περιοχή Ατσιπάδων. Χώρος λα­τρείας στη Φανταξοσπηλιάρα (Πρίνου). Ίχνη κατοίκησης στη θέση Περιστερές (Ελεύθερνας). Ακμαίος οικισμός στη θέση Γρίβιλα (Μυλοποτάμου). Εκτεταμένο νεκροταφείο λαξευτών τάφων στους Αρμένους Ρεθύμνου.

 

Υπομινωική-Πρωτογεωμετρική

 


Ίχνη κατοίκησης στη Σύβριτο και στην Ελεύθερνα.

 

Γεωμετρική και Ανατολίζουσα

 


Ανάδειξη νέων πόλεων, της Αξού και της Ελεύθερνας. Σπουδαίος οικισμός στο οροπέδιο Ονυθέ του Βρύσινα.

 

Αρχαϊκή

 


Καλλιτεχνική άνθηση στην Ελεύθερνα και στην Αξό, ιδιαίτερα της κοροπλαστικής και της γλυπτικής. Σημαντικός οικισμός στα Γουλεδιανά

 

Κλασική

 


Μαρτυρία του ονόματος της αρχαίας Ρίθυμνας. Νομίσματα και επιγραφές επιβεβαιώνουν την αυτονομία και ανεξαρτησία της και δίνουν στοιχεία για τη ζωή και τις διακρατικές σχέσεις της.

 

Ελληνιστική

 

Τεκμηρίωση δεσμού κοινής λατρείας της αρχαίας Ρίθυμνας με το Μαντείο των Δελφών. Η Ελεύθερνα, η Σύβριτος, η Λάππα και η Αξός μετέχουν στο «Κοινό των Κρητών», αλλά δεν επηρεάζονται σημαντικά από τους πολέμους μεταξύ των κρητικών πόλεων.

 

Ελληνορωμαϊκή

 

Οι πόλεις Λάππα και Ελεύθερνα αντιστέκονται στη Ρωμαϊκή εισβο­λή και ακμάζουν κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής κατοχής. Σε ακμή βρίσκονται και οι πόλεις Σύβριτος και Αξός.

 

Α'' Βυζαντινή

 

Η Ρίθυμνα αντιμετωπίζει ολοκληρωτική ερήμωση.

431 : Αναφέρεται η επισκοπή Λάμπης.

535 : Η Αξός και η Ελεύθερνα είναι έδρες επισκοπών. Η Σύβριτος εξακολουθεί να είναι

σπουδαία πόλη· τον 7ο και 8ο αι. απαντά ως έδρα επισκοπής (Θρόνος Αμαρίου).

 

Αραβοκρατία(824-961)

 

 

Ελάχιστα μόνο νομίσματα υποδηλώνουν τις οικονομικοπολιτικές συνθήκες της εποχής.

 

Β'' Βυζαντινή περίοδος (961-1210)

 

 

Πρώτη οχύρωση της Ρίθυμνας. Οι επαρχίες Αγίου Βασιλείου και Αμαρίου αποτελούν την επισκοπή Συβρίτου. Στα τέλη του 12ου αι. ιδρύεται η επισκοπή Καλαμώνος στην Επισκοπή Ρεθύμνου.

 

 

 

 

Βενετοκρατία (1211-1669)

 

 

 

1206 : Καταλαμβάνεται το Ρέθυμνο από τον Enrico Pescatore. Έως το 1210 επιβεβαιώνεται απλώς η ύπαρξη της Ρίθυμνας ως μικρού οικισμού, μόνο από μαρτυρίες και ελάχιστα ευρήματα, στο εξής δέχεται τους πρώτους Βενετούς αποίκους και γνωρίζει την πρώτη μεγάλη ακμή.

1300-1500 : Πολλές επαναστάσεις, με ορμητήρια την Αργυρούπολη, τις Μαργα­ρίτες κ.ά. επαρχιακά κέντρα.Στις αρχές του 14ου αι. διαιρείται το διαμέρισμα Ρεθύμνου σε τέσσε­ρις επαρχίες και επεκτείνεται η πόλη σε όλη τη χερσόνησο, ενώ ταυ­τόχρονα παρατηρείται ενδιαφέρον για το βενετσιάνικο λιμάνι. Μεγάλοι σεισμοί προξενούν καταστροφές στην πρώτη οχύρωση. Εγκαθίσταται ο πρώτος ρέκτορας.

1363-1366 : Αποστασία του Αγίου Τίτου. Κατάλυση των αρχών της πόλης του Ρεθύμνου.

15ος αι. : Νέες εξεγέρσεις.

1453-1454 : Συνωμοσία Σήφη Βλαστού και αποτυχία κατάληψης της πόλης. Ρεθυμνιώτες λόγιοι διαπρέπουν στην Ευρώπη ή διακρίνονται στον τόπο τους.

1538 : Επιδρομή του Χαϊρεδίν Μπαρμπαρόσσα εναντίον του Ρεθύμνου.

1540 : Θεμελιώνεται ο οχυρός περίβολος της πόλης και ολοκληρώνεται το 1570.

1562 : Επιδρομή του Ντραγούτ-Ρεΐς. Το ίδιο έτος ιδρύεται η Ακαδημία

των Vivi (Ζωντανών), το πρώτο πνευματικό σωματείο στο Ρέθυ­μνο και στον Ελλαδικό χώρο.

1571 : Επιδρομή του Ουλούτς Αλή και καταστροφή της πόλης.

1573 : Θεμελιώνεται το έργο οχύρωσης του φρουρίου της Φορτέτσας και

ολοκληρώνεται το 1590.

1582-1583 : Απογραφή στο διαμέρισμα Ρεθύμνου από τον Π. Καστροφύλακα. Αύξηση του συνολικού πληθυσμού.

1585 : Εμφανίζονται τα αριστουργήματα του Γ. Χορτάτση.

1588 : Λειτουργεί η παλιότερη Κρήνη, γνωστή από το 1626 ως Κρήνη Rimondi.

1590 : Μεγάλες καταστροφές από πρωτοφανή πλημμύρα.

1595 : Μεγάλος σεισμός.

1600 : Η μονή Αρκαδίου είναι κέντρο γραμμάτων και τεχνών.

1639 : Ταραχές μεταξύ Βενετών και Κρητικών ευγενών.

1645-1669 : Ο Κρητικός Πόλεμος.

1646 :Κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Τούρκους. Στην πόλη παραμένουν μόνο 1500 Έλληνες.

1657 : Ιδρύεται το τζαμί της Νεραντζές και το ιεροσπουδαστήριο.

 

 

 

Τουρκοκρατία(1669-1898)

 

 

Γενικός μαρασμός διαδέχεται την αίγλη και την ανωτερότητα της Κρητικής Αναγέννησης.

 

1687 : Μεγάλος σεισμός.

1801 : Μεγάλες σφαγές Χριστιανών στο Ρέθυμνο.

1810 : Σεισμός προκαλεί ζημιές στη μονή Ασωμάτων.

1812 : Σφαγές μικρότερης έκτασης.

1821 : Ισότιμη και ισάξια συμμετοχή του Ρεθύμνου στην Επανάσταση του 1821. Νέες σφαγές και λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών. Συλ­λαμβάνεται ο επίσκοπος Γεράσιμος Περδικάρης. Οι επαναστάτες γκρεμίζουν το τούρκικο τζαμί στα Ρούστικα. Υψώνεται η σημαία της επαναστάσεως στο Ροδάκινο (24.5.1821). Γίνονται σπουδαίες μάχες στο Σπήλι, στο Φουρφουρά και αλλού.

 

1822 : Οι επαναστάτες πολιορκούν το Ρέθυμνο χωρίς αποτέλεσμα. Απαγχονίζεται ο επίσκοπος Γεράσιμος Περδικάρης.

1823 : Καταστρέφεται η μονή Καλόειδαινας. Οι καλόγεροι της μονής Αρκαδίου καταφεύγουν στη μονή Αγίου Αντωνίου (Βένι Αμαρί ου). Συνέρχεται στην Αρχοντική η Γενική Συνέλευση των πληρε ξουσίων της Κρήτης.

1824 : Ολοκληρώνεται το δράμα του Μελιδονίου. Κορυφώνονται οι σφα­γές και απαγχονίζονται οι τρεις από τους Τέσσερις Ρεθυμνιώτες Μάρτυρες: Αγγελής, Μανουήλ και Γεώργιος. Πολιορκούνται οι Τούρκοι στα τείχη. Νέες σφαγές Χριστιανών.

1827 : Ολοκαυτώνεται η Λαμπινή.

1828 : Σκοτώνεται ο Τέταρτος Μάρτυρας Νικόλαος, πολεμώντας στον Πύργο του Ξωπατέρα. Οι επαναστάτες πολεμούν τους Τούρκους έξω από τα τείχη του Ρεθύμνου.

1829-30 : Η Γενική Συνέλευση των πληρεξουσίων της Κρήτης εδρεύει στις Μαργαρίτες.

1830 : Ανοικοδομείται η μονή Ασωμάτων.

1830-1841 : Περίοδος Αιγυπτιοκρατίας. Γίνονται δημόσια έργα και ενισχύε­ται η ίδρυση σχολείων.

1836 : Ιδρύεται η Σχολή του Αγίου Πνεύματος.

1838 : Συγχωνεύεται η επισκοπή Αυλοποτάμου με την επισκοπή Ρεθύ­μνης σε επισκοπή Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου.

1841-1898 : Πολλά επαναστατικά κινήματα και επαναστάσεις.

1844 : Θεμελιώνεται ο καθεδρικός ναός του Ρεθύμνου.

1850-1950 : Η πλατεία του ναού αποτελεί το πνευματικό κέντρο της πόλης. Εκεί βρίσκονται όλα τα πνευματικά ιδρύματα.

1856 : Νέος σεισμός επιβάλλει τη γενίκευση κατασκευής κιοσκιών για

λόγους ασφάλειας. Παραχωρούνται σημαντικά προνόμια στους Χριστιανούς (Χάττι Χουμαγιούν) και εκλέγεται Δημογεροντία.

1858 : Κατοχυρώνεται ο θεσμός της Δημογεροντίας.

1866-1869 : Μεγάλη Κρητική Επανάσταση. Η επαναστατική επιτροπή των Κρη­τικών που συντονίζει τον αγώνα εδρεύει στη μονή Αρκαδίου. Σπου­δαίες μάχες στο Φουρφουρά. Καταστρέφονται η μονή Αγίας Ειρήνης, το Βαθιακό και το Ατσιπόπουλο. Σημαντική μάχη στο Βιολί-Χαράκι.

1866 : Πολιορκία και ολοκαύτωση της μονής Αρκαδίου.

1867 : Μάχες στο Γερακάρι και στον Ακουμιανό ποταμό. Η μονή Πρέβελη και η ευρύτερη περιοχή δέχεται και περιθάλπει πολλούς πρό­σφυγες. Από το 1867 έως το 1897 η επαρχία Αγίου Βασιλείου ανή­κει στη διοίκηση των Σφακιών.

1868 : Σπουδαία μάχη στο οροπέδιο Ονυθέ (Βρύσινας). Από το ίδιο έτος έως το 1877 υπάρχει καθεστώς ημιαυτονομίας στο νησί (Οργανι­κός Νόμος).

1869 : Σημαντική μάχη στα Σελλιά Αγίου Βασιλείου, όπου τραυματίζε­ται θανάσιμα ο Ρεσίντ πασάς Κιουταχής.

1878 : Επιβάλλεται ο Οργανικός Νόμος με τροποποιήσεις (Σύμβαση της Χαλέπας) και παραχωρούνται ουσιαστικά προνόμια στους Χρι­στιανούς. Το ίδιο έτος η Γενική Συνέλευση των Κρητικών εδρεύει στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου και στο Μέρωνα Αμαρίου.

1881 : Κυκλοφορεί ο «Νέος Ραδάμανθυς», η πρώτη Ρεθυμνιώτικη εφημερίδα.

1884 : Επισκευάζεται ο Φάρος.

1885 : Ιδρύεται ο Θεατρικός Σύλλογος «Αι Μούσαι» και οικοδομείται ο ναός της Αγίας Βαρβάρας στη θέση παλαιοτέρου.

1887 : Ιδρύονται ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Ρεθύμνης και το Αρχαιολογικό Μουσείο.

1889 : Η Τουρκία ανακαλεί τα προνόμια.

1890 : Κτίζεται ο μιναρές του τεμένους Νερατζές.

1895-1896 : Η Μεταπολιτευτική Επιτροπή αλλάζει το κλίμα. «Νέος Οργανι­σμός της Κρήτης».

: Μάχες στην Επισκοπή Ρεθύμνου και στα Σελλιά Αγίου Βασιλείου.

: Διεθνής Κατοχή στην Κρήτη. Οι Ρώσοι στο Ρέθυμνο. Οικοδομεί­ται ο Καθολικός ναός του Αγίου Αντωνίου. Η Γενική Επαναστατι­κή Συνέλευση των Κρητικών συνεδριάζει στο Μελιδόνι Μυλοπο-τάμου και αποδέχεται την Αυτονομία της Κρήτης.

1897-1898 :Τελειώνουν οι τουρκικές αυθαιρεσίες και αρχίζει η περίοδος της Αυτονομίας

 

Αυτόνομη Κρητική Πολιτεία (1898-1913)

 

 

1898 : Αναχωρεί ο τουρκικός στρατός. Ερχεται ο Πρίγκιπας Γεώργιος.

1899 : Οικοδομείται το κωδωνοστάσιο του καθεδρικού ναού.

1900-1905 : Οργασμός στη διοικητική οργάνωση και στην ανασυγκρότηση της πολιτείας.

1905 : Σύγκρουση Ελ. Βενιζέλου-Πρίγκιπα Γεωργίου. Επανάσταση του θερίσου.

1906-1908 : Ο Αλεξ. Ζαΐμης διαδέχεται τον Γεώργιο.

1908-1912 : Η Κρητική Πολιτεία βρίσκεται σε δημιουργική πορεία με την ενεργή συμμετοχή του Ρεθύμνου, που παρά τα οικονομικά προβλή­ματα παρουσιάζει, μέχρι το 1912, μια ειδυλλιακή εικόνα. Πολλοί Ρεθυμνιώτες μετέχουν στους αγώνες 1912-1913.

 

1913 : Επίσημη ανακήρυξη της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα

Μετά την Ένωση (1913 ως σήμερα)

 

1914 : Στο Ρέθυμνο επικρατεί ο «πόλεμος τ'' Αλατιού».

1919 – 1922 : Συμμετοχή των Ρεθυμνιωτών στο Μικρασιατικό Πόλεμο.

1923 – 1924 : Αναχωρούν και οι τελευταίοι Τουρκοκρητικοί. Στη θέση τους έρχονται οι πρόσφυγες.

1930 : Η μονή Ασωμάτων μετατρέπεται σε Γεωργική Σχολή.

1935 : Επαναλειτουργεί η μονή Σωτήρος Χριστού στον Κουμπέ.

1938 : Οι Ρεθυμνιώτες μετέχουν στο κίνημα κατά της δικτατορίας του Μεταξά και αφοπλίζονται. Ανασυγκροτείται η Δημοτική Φιλαρμο­νική, που λειτουργεί από τις αρχές του 20ου αιώνα.

1941 : Μάχη της Κρήτης· ένα από τα τρία μέτωπα της είναι το Ρέθυμνο. Ακολουθεί επιτυχημένη Εθνική Αντίσταση.

1941 – 1944 : Ρεθυμνιώτικα Ολοκαυτώματα. Σημαντικός ο ρόλος των Ρεθυμνιώ-τικων Μονών, ιδιαίτερα του Αρκαδίου και του Πρέβελη. Η μονή Πρέβελη δέχεται και περιθάλπει πολλούς αγωνιστές.

1944 – 1949 : Η περίοδος του εμφυλίου παρουσιάζει μικρή ένταση.

1945 : Η Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου στεγάζεται στο κτίριο του Παρθεναγω­γείου, όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Η νεοϊδρυθείσα «Πνευματι­κή Εστία Ρεθύμνης» αναλαμβάνει την ευθύνη λειτουργίας της από το επόμενο έτος.

1950 : Αρχίζει περίοδος ανασυγκρότησης, με κύριο στοιχείο την επέκτα­ση της πόλης και εκτός των τειχών.

1952 : Αρχίζει η λειτουργία του Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου.

1956 : Κατεδαφίζεται ο καθεδρικός ναός με τα παρακείμενα κτίρια και κτίζεται ο σημερινός.

1959 : Η Αγία Γαλήνη υποδέχεται τους πρώτους τουρίστες.

1965 : Ιδρύεται η Ιστορική-Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου (Ι.Λ.Ε.Ρ.)

1968 : Μεγάλη πλημμύρα.

1973 : Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο Κρήτης με έδρα το Ρέθυμνο.

1975 : Εντείνεται η οικοδομική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία της νέας πόλης.

1977 : Αρχίζει επίσημα η λειτουργία του Πανεπιστημίου Κρήτης στα Πε­ριβόλια Ρεθύμνου.

1978 : Λειτουργεί η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης.

1983 : Λειτουργεί, παράλληλα με τη Δημοτική Φιλαρμονική, το Ωδείο και η Χορωδία Ρεθύμνου.

1984 : Μεγάλη πλημμύρα.

1985 : Το Ρέθυμνο αρχίζει να εξελίσσεται σε μια από τις πιο ενδιαφέρου­σες πόλεις της Μεσογείου, ένα πρώτου μεγέθους θέρετρο.

1987 : Οργανώνεται το Α'' Αναγεννησιακό Φεστιβάλ Ρεθύμνου.

1991 : Αρχίζει η λειτουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου στο σημερινό

χώρο, ανατολικά της Φορτέτσας.

1993 : Καταρρέει ο σπουδαίος ναός (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος)

της Καλόειδαινας.

1995 : Το Ρέθυμνο εντάσσεται στο Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων.

1997 : Αποφασίζεται η μεταφορά των Πανεπιστημιακών Σχολών Ρεθύμνου στην Πανεπιστημιούπολη του Γάλλου.

19 Μαρτίου 2024
 (1353)
 (1349)
 (1351)
 (1352)
 (1347)
 (1346)
 (1121)
 (1329)
 (1339)
 (1281)
 (1342)
 (1348)
 (1345)
 (1344)
 (1343)
 (1335)
 (1337)
Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι (481)
 (1341)
 (1330)
 (1333)
city maps (1041)
 (1328)